Quy hoạch phân khu xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000
Phía Đông Hùng Vương, phường Hòa Hiệp Trung, thị xã Đông Hòa
Nằm ở vị trí chiến lược ven biển thuộc phường Hòa Hiệp Trung – một địa bàn quan trọng của thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên – khu vực phía Đông đường Hùng Vương đang được định hướng trở thành một không gian đô thị phát triển đồng bộ, hài hòa giữa đô thị hiện đại và bản sắc văn hóa – sinh thái đặc trưng. Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng và nhu cầu tái cấu trúc không gian sống cấp thiết, việc lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 khu vực này là cần thiết nhằm định hình tương lai bền vững cho địa phương.
Hòa Hiệp Trung là một phường ven biển có nhiều tiềm năng phát triển nhờ lợi thế tiếp giáp Biển Đông, hạ tầng giao thông liên vùng đồng bộ gồm Quốc lộ 29, tuyến ven biển, đường sắt Bắc – Nam và gần kề sân bay Tuy Hòa. Với nền địa chất tốt, khu vực có khả năng phát triển đa dạng các loại hình đô thị, công nghiệp, dịch vụ và du lịch. Trong đó, trọng tâm là phát triển đô thị ven biển gắn với các mô hình du lịch cộng đồng – sinh thái, theo định hướng của Quy hoạch chung Khu kinh tế Nam Phú Yên và Quy hoạch tỉnh Phú Yên đến năm 2030, tầm nhìn 2050.
Với tổng diện tích gần 183ha, khu vực quy hoạch chủ yếu là đất dân cư hiện hữu xen lẫn vùng nuôi trồng thủy sản, đất trống và các công trình tôn giáo – văn hóa lâu đời. Dân cư tập trung chủ yếu dọc các tuyến đường lớn như Hùng Vương, Nguyễn Văn Linh, Trần Phú… Tuy nhiên, phần lớn hạ tầng kỹ thuật – xã hội chưa được đầu tư đầy đủ, đặc biệt là hệ thống cấp thoát nước, xử lý rác thải, đường nội bộ, công viên cây xanh và không gian công cộng. Chính vì vậy, đồ án quy hoạch tập trung cải thiện chất lượng sống thông qua chỉnh trang đô thị, nâng cấp hạ tầng và bảo tồn cảnh quan.
Một điểm nhấn quan trọng của đồ án là việc kết hợp quy hoạch phát triển đô thị với xây dựng mô hình du lịch cộng đồng bền vững. Phía Đông khu vực tiếp giáp bờ biển dài, thoải, đẹp – là tiềm năng lớn để hình thành trục cảnh quan – dịch vụ ven biển. Đây sẽ là nơi phát triển các hoạt động du lịch biển, nghỉ dưỡng, trải nghiệm đời sống văn hóa địa phương và khai thác các giá trị di sản vật thể – phi vật thể của cộng đồng cư dân bản địa.
Du lịch cộng đồng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân mà còn giúp giữ gìn bản sắc, phát huy vai trò chủ thể của cộng đồng trong công tác bảo tồn và khai thác tài nguyên địa phương. Đề án phát triển du lịch cộng đồng khu vực ven biển Hòa Hiệp Trung giai đoạn 2022 – 2025, định hướng đến 2030 đã đặt nền móng cho việc hình thành các điểm du lịch trải nghiệm tại chỗ, gắn với sản phẩm thủ công, ẩm thực, tín ngưỡng và sinh hoạt thường nhật của cư dân ven biển.
Đồ án quy hoạch cũng đặc biệt chú trọng tổ chức không gian kiến trúc – cảnh quan với nguyên tắc tôn trọng địa hình tự nhiên, bảo vệ các trục nhìn ra biển, hình thành các công viên cây xanh đa dạng quy mô và bố trí các công trình công cộng (trường học, nhà văn hóa, chợ, chùa...) hợp lý, đáp ứng bán kính phục vụ dân cư. Việc hình thành trục thương mại – dịch vụ ven biển và đường Hùng Vương cũng là giải pháp chiến lược để tạo lực hút đầu tư, phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời đảm bảo môi trường sinh thái bền vững.
Mạng lưới giao thông cũng được chú trọng với việc mở rộng và nâng cấp các tuyến đường hiện hữu, tổ chức lại mạng lưới đường nội bộ dạng ô cờ, kết nối thông suốt đến các trục chính và không gian công cộng. Hệ thống cấp điện, cấp nước, thông tin liên lạc, xử lý nước thải và rác thải sẽ được đầu tư đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của một đô thị ven biển hiện đại.
Minh họa không gian tổng thể khu quy hoạch (nguồn Viện QHXD TP -2025)
Về cơ hội, khu vực này hội tụ đầy đủ điều kiện để phát triển thành một cộng đồng đô thị kiểu mẫu gắn với du lịch cộng đồng: vị trí ven biển thuận lợi, văn hóa truyền thống phong phú, hạ tầng giao thông liên vùng đồng bộ và nằm trong vùng trọng điểm kinh tế Nam Phú Yên. Tuy nhiên, cũng cần khắc phục một số khó khăn như mật độ dân cư cao ở một số khu vực, nguy cơ tác động từ bão, lũ, triều cường và thách thức từ biến đổi khí hậu.
Trong xu thế phát triển bền vững, việc lồng ghép các yếu tố sinh thái, văn hóa, xã hội vào quy hoạch đô thị là một trong những yêu cầu bắt buộc. Đồ án quy hoạch khu vực phía Đông đường Hùng Vương đã đặt ra mục tiêu quan trọng: không chỉ cải tạo, chỉnh trang khu dân cư hiện hữu mà còn xây dựng cộng đồng văn minh, giàu bản sắc, nơi người dân chính là trung tâm của quá trình phát triển.
Một trong những giải pháp then chốt được đề xuất là tổ chức không gian công cộng mở – công viên, đường dạo bộ, quảng trường nhỏ – nhằm khuyến khích giao tiếp xã hội, hoạt động thể chất, tổ chức sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Đây cũng chính là nền tảng cho phát triển du lịch cộng đồng, bởi lẽ khi người dân địa phương có môi trường sống tích cực, họ sẽ trở thành những “đại sứ văn hóa” truyền cảm hứng cho du khách.
Tổng thể, đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 phía Đông đường Hùng Vương, phường Hòa Hiệp Trung không đơn thuần là việc sắp xếp lại không gian đô thị, mà còn là chiến lược phát triển bền vững gắn kết chặt chẽ giữa con người – môi trường – văn hóa – kinh tế. Việc lồng ghép các yếu tố quy hoạch kỹ thuật hiện đại với bảo tồn bản sắc cộng đồng, phát triển du lịch cộng đồng – sinh thái chính là con đường đúng đắn để xây dựng một đô thị sống tốt, có bản sắc và cạnh tranh cao trong khu vực.
Thực hiện công tác báo cáo lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong quá trình nghiên cứu Đồ án
Đồ án đã được phê duyệt tại Quyết định số 3209/QĐ-UBND ngày 03/06/2025 của Ủy ban nhân dân Thị xã Đông Hòa về việc Phê duyệt Đồ án Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 phía Đông đường Hùng Vương, phường Hòa Hiệp Trung làm cơ sở thực thi, dần tạo điều kiện để Hòa Hiệp Trung không chỉ trở thành điểm sáng về chỉnh trang đô thị mà còn là hình mẫu về phát triển cộng đồng ven biển giàu văn hóa, thân thiện với thiên nhiên và giàu tiềm năng du lịch. Đây là tiền đề quan trọng để thúc đẩy kinh tế - xã hội thị xã Đông Hòa trong tương lai, góp phần vào sự phát triển bền vững của tỉnh Phú Yên.
Một trong những yếu tố cốt lõi quyết định sự thành công của mô hình du lịch cộng đồng là vai trò của người dân địa phương. Trong định hướng quy hoạch này, cộng đồng dân cư không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể tham gia trực tiếp vào việc tổ chức, vận hành và quảng bá sản phẩm du lịch. Việc tập huấn kỹ năng, nâng cao nhận thức, đào tạo nghiệp vụ du lịch cho người dân là một phần quan trọng của chiến lược phát triển dài hạn. Đây không chỉ là cách tạo việc làm tại chỗ, mà còn giúp người dân yêu quê hương, gìn giữ truyền thống và chủ động làm giàu từ chính mảnh đất của mình.
Để tạo ra động lực phát triển bền vững, quy hoạch cũng chú trọng cơ cấu lại sử dụng đất một cách khoa học và linh hoạt. Các khu đất trống, đất nông nghiệp kém hiệu quả hoặc đang sử dụng sai mục đích sẽ được quy hoạch lại thành các khu chức năng hỗn hợp, phục vụ cho phát triển dân cư, dịch vụ và du lịch. Việc định hướng lại quỹ đất sẽ mở ra cơ hội hình thành các cụm kinh tế bản địa như làng nghề, nông trại sinh thái, khu chợ đêm – nơi người dân có thể trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh sản phẩm truyền thống và đặc sản địa phương.
Trong bối cảnh Phú Yên đang hướng đến chiến lược kinh tế biển toàn diện, khu vực quy hoạch phía Đông đường Hùng Vương giữ vai trò là điểm kết nối giữa vùng nội địa và hành lang biển quốc gia. Không chỉ là nơi định cư, nghỉ dưỡng, khu vực còn có thể trở thành điểm trung chuyển hàng hóa, hành khách thông qua hệ thống cảng Vũng Rô, sân bay Tuy Hòa và tuyến đường ven biển. Mô hình “một điểm đến – đa trải nghiệm” được kỳ vọng sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương trong chuỗi giá trị kinh tế vùng.
Bên cạnh yếu tố hạ tầng, cảnh quan và cộng đồng, các cơ chế chính sách hỗ trợ cũng là điều kiện tiên quyết để hiện thực hóa quy hoạch. Chính quyền địa phương cần ban hành các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, thủ tục đầu tư và hỗ trợ khởi nghiệp cho người dân, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngoài ra, việc phối hợp liên ngành giữa các đơn vị quản lý nhà nước, hiệp hội du lịch, trường học – viện nghiên cứu để tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật sẽ tạo nên một hệ sinh thái phát triển du lịch cộng đồng toàn diện và bền vững.
Tầm nhìn dài hạn của quy hoạch không dừng lại ở việc hoàn thiện hạ tầng hay gia tăng dân số, mà hướng đến xây dựng một cộng đồng đô thị kiểu mẫu – nơi phát triển hài hòa giữa kinh tế, văn hóa và môi trường. Đây là không gian sống đáng mơ ước với hệ thống tiện ích đầy đủ, môi trường sinh thái lành mạnh, cộng đồng gắn bó và nhiều cơ hội kinh tế. Nếu được triển khai đồng bộ và đúng hướng, đồ án quy hoạch này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của Hòa Hiệp Trung mà còn tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ cho cả vùng Nam Phú Yên.
Minh họa tổ chức không gian ven biển khu vực quy hoạch (nguồn Viện QHXD TP-2025)
