Tên Sáng kiến: Phát triển không gian ngầm tại TP.HCM: trường hợp khu trung tâm hiện hữu 930ha.
Các vấn đề tồn tại trước khi thực hiện sáng kiến:
Quỹ đất hạn chế trong nhu cầu xây dựng phát triển đô thị, đặc biệt là khu trung tâm hiện hữu TPHCM 930ha, hệ thống công trình xây dựng ngầm hiện tại rất lạc hậu, chồng chéo trong quản lý, cùng với sự xuất hiện các nhu cầu đô thị liên quan đến xây dựng ngầm như các tuyến metro-các nhà ga ngầm, hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngầm, công trình ngầm của các tòa nhà,… đặt ra yêu cầu bức thiết trong quản lý, xây dựng công trình ngầm phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu phát triển và đảm bảo tính bền vững cho đô thị TPHCM tương lai trong điều kiện hệ thống quy định pháp luật tại Việt Nam chưa đầy đủ, hệ thống lý thuyết còn hạn chế, chưa có công trình nghiên cứu triển khai thực tế.
Nội dung cơ bản của sáng kiến:
Đây là sáng kiến dạng sảnphẩm (đề tài nghiên cứu khoa học).
Nội dung cơ bản:
Tổng hợp các lý luận về lập quy hoạch không gian xây dựng ngầm.
Các cơ sở thực tiễn: các bài học kinh nghiệm của thế giới về quản lý và xây dựng không gian ngầm, tổng quan về tình hình nghiên cứu và thực tế phát triển tại Việt Nam, hệ thống pháp lý liên quan, các điều kiện, yếu tố tác động đến quy hoạch, phát triển không gian xây dựng ngầm.
Xây dựng khung nội dung nghiên cứu lập quy hoạch không gian xây dựng ngầm.
Trường hợp khu trung tâm hiện hữu 930ha:
+ Khảo sát, đánh giá vấn đề hiện trạng không gian xây dựng ngầm, dự báo nhu cầu trong bối cảnh đô thị hiện nay và tương lai.
+ Đề xuất các nguyên tắc xây dựng, phân vùng quản lý, lộ trình phát triển không gian xây dựng ngầm trong khu vực.
Các khuyến nghị đối với hệ thống pháp lý, công tác của các đơn vị quản lý chuyên ngành có liên quan.
Điểm mới của sáng kiến:
Xây dựng khung nội dung nghiên cứu lập quy hoạch không gian xây dựng ngầm trong điều kiện pháp lý Việt Nam về lĩnh vực này chưa đầy đủ, có áp dụng tại khu vực nhất định để minh họa.
Hiệu quả của sáng kiến:
Là lĩnh vực mới tại Việt Nam, hệ thống pháp lý chưa đầy đủ để thực hiện, thực tiễn chưa có tiền lệ triển khai, Đề tài mạnh dạn đề xuất các khung nội dung nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng, làm tiền đề cho công tác quản lý phát triển không gian xây dựng ngầm, có áp dụng cụ thể tại địa điểm đặc thù của TP.HCM là khu trung tâm hiện hữu 930ha.
Vấn đề quy hoạch không gian xây dựng ngầm được TP.HCM đề cập từ năm 2016 nhưng là lĩnh vực mới nên công tác triển khai do Sở Quy hoạch Kiến trúc TP.HCM chủ trì còn gặp nhiều khó khăn, đến nay chưa thực hiện được việc lựa chọn tư vấn lập quy hoạch. Vì vậy, trước mắt đề tài đóng góp về mặt chuyên môn các vấn đề liên quan đến không gian xây dựng ngầm khi Viện Quy hoạch Xây dựng đang triển khai đồng thời 2 nhiệm vụ quan trọng của TP.HCM là Rà soát QHC TPHCM đến năm 2025 theo Quyết định 24/QĐ-Ttg ngày 06/01/2010 và lập Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060.
Nhìn nhận thực tế khả năng của tư vấn Việt Nam đối với lĩnh vực này là hạn chế và TP cũng đã có chủ trương tổ chức lựa chọn tư vấn quốc tế. Điểm mạnh của đề tài là trên nền tảng nghiên cứu lý thuyết, đối chiếu thực tế tại Việt Nam để xác định các vấn đề đặc thù liên quan, sẽ là các đóng góp chuyên môn mang tính thực tế mà bất cứ tư vấn quốc tế nào cũng cần nắm bắt sẽ được phát huy hiệu quả khi đơn vị tư vấn thực hiện nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng không gian ngầm tại TP.HCM thông qua vai trò tham mưu, góp ý hoặc có thể là đối tác tại địa phương.
Kết quả áp dụng thử Sáng kiến:
Đã được Trung tâm thông tin và thống kê khoa học và công nghệ thuộc Sở Khoa học và công nghệ TPHCM cấp Giấy chứng nhận Đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước ngày 10/3/2020.
Bước đầu đưa các nội dung liên quan vào 2 nhóm nhiệm vụ mà Viện quy hoạch Xây dựng đang thực hiện là Rà soát QHC TPHCM đến năm 2025 theo Quyết định 24/QĐ-Ttg ngày 06/01/2010 và lập Nhiệm vụ Điều chỉnh Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060.
